Πέμπτη 26 Δεκεμβρίου 2013

ΤΟΠΙΚΑ ΕΘΙΜΑ ΤΟΥ ΔΩΔΕΚΑΗΜΕΡΟΥ



Η ΓΟΥΡΟΥΝΟΧΑΡΑ
Προσθήκη λεζάντας
Η γουρουνοχαρά είναι ένα παλιό τοπικό έθιμο των Χριστουγέννων. Οι κάτοικοι μαζεύονται για να γιορτάσουν την Γέννηση του Θείου Βρέφους και με τη συνοδεία του κύριου χαρακτηριστικό  της γιορτής  που είναι το χοιρινό κρέας γιορτάζουν αυτή την άγια ημέρα με χορό,  τραγούδι και άφθονο κρασί.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ
 Στα παλιά χρόνια σε όλα τα σπίτια στα χωριά κυρίως είχανε γουρούνια. Κάθε προπαραμονή Χριστουγέννων γιορτάζουν τη  γουρουνοχαρά. Σφάζανε  τα γουρούνια, ψήνανε, τρώγανε, τραγουδούσαν και χόρευαν.
ΑΘΗΝΑ  

ΤΟ ΕΘΙΜΟ ΤΩΝ ΛΙΓΟΥΤΣΑΡΗΔΩΝ
Μέσα στα βαθιά χαράματα της Πρωτοχρονιάς, στους δρόμους και τα σοκάκια της Βέροιας, ως και τη δεκαετία του 1960, έβγαιναν οι «Λιγουτσάρηδες» Ντυμένοι με τις βαριές κάπες και φορτωμένοι με πολλές σειρές κουδούνια, για να εξορκίσουν  με τον εκκωφαντικό θόρυβο τα κακά πνεύματα, πήγαιναν παρέες παρέες σε σπίτια  συγγενών και γνωστών και τραγουδούσαν ποικίλα κάλαντα: στους τσελιγκάδες μιλούσαν για πρόβατα, στα παιδιά για γράμματα και στους νέους εύχονταν να βρουν ταίρι.
ΒΑΣΙΛΗΣ
ΚΟΛΙΝΤΑ ΜΠΑΜΠΩ
Το έθιμο της « Κόλιντα Μπάμπω» έχει σχέση με τη σφαγή του Ηρώδη. Οι κάτοικοι των χωριών ανάβουν το βράδυ φωτιές φωνάζοντας «Κόλιντα Μπάμπω» δηλαδή «σφάζουν γιαγιά». Σύμφωνα με το έθιμο οι φωτιές ανάβουν για να μάθουν οι άνθρωποι για τη σφαγή  και να προφυλαχτούν.
ΒΑΣΙΛΗΣ
ΤΟ ΡΟΔΙ
Το ρόδι είναι σύμβολο αφθονίας, γονιμότητας και καλής τύχης. Το κρεμούν στο κάθε σπίτι από το φθινόπωρο. Την ώρα που αλλάζει ο χρόνος, στην εξώπορτα του σπιτιού, πετάνε και σπάνε το ρόδι και μπαίνουν μέσα στο σπίτι με το δεξί πόδι κάνοντας ποδαρικό, ώστε ο καινούριος χρόνος να τα φέρει όλα δεξιά, καλότυχα.
ΒΑΣΙΛΗΣ
Οι νοικοκυρές την παραμονή των Χριστουγέννων  ζυμώνουν μικρά ψωμάκια τα οποία σταυρώνουν. Την παραμονή των Φώτων  ταΐζουν με αυτά τα πρόβατα, τα κατσίκια, τις αγελάδες  για να έχουν περισσότερο γάλα την χρονιά.
ΣΤΕΛΛΑ
 ΕΘΙΜΑ
Πολλές μέρες πριν τα κάλαντα  τα αγόρια έφτιαχναν παρέες. Κάθε παρέα έφτιαχνε ένα ταμπούρλο από δέρμα ζώων που το έδεναν με σύρμα.
Μετά τα μεσάνυχτα, ξημερώματα της παραμονή πήγαιναν και ψέλνανε με φακούς, επειδή  δεν είχαν φώτα. Οι νοικοκυρές ξυπνούσαν συνέχεια μέσα στη νύχτα. Τους έδιναν  μερικά χρήματα και ζύμωναν χριστόψωμα.
Τα κορίτσια έψελναν κάλαντα το πρωί, γιατί το βράδυ φοβόταν..
Το πρωί της Παραμονής τα χριστόψωμα ήταν έτοιμα. Τα έκοβαν σε κομμάτια, τα έβαζαν σε πανέρια και τα μοίραζαν στους συγγενείς.
ΓΙΑΝΝΗΣ

Την παραμονή των Χριστουγέννων στα γύρω χωριά της Έδεσσα μαζεύονταν όλοι οι κάτοικοι και φέρνανε πολλά ξύλα. Άναβαν φωτιά για να ζεστάνουν το Χριστό  που είναι ψηλά στον ουρανό.
ΗΛΙΑΣ ΟΙΚ.

ΕΘΙΜΟ ΠΡΩΤΟΧΡΟΝΙΑΣ
Την παραμονή της πρωτοχρονιάς το βράδυ οι παππούδες στρώνανε το τραπέζι με διάφορα είδη. Πρώτα βάζανε το ψωμί και το αλάτι και μετά βάζανε  τους ξηρούς καρπούς όπως αμύγδαλα, καρύδια φουντούκια και άλλα. Μετά βάζανε  τα γλυκά, όπως  τα μελομακάρονα κ.ά. όταν άλλαζε ο χρόνος τα πετούσαν παντού στο σπίτι και λέγανε: «Χρόνια Πολλά»
ΑΝΔΡΙΑΝΑ

Την παραμονή των Χριστουγέννων όλα τα παιδιά της οικογένειας μαζευόμασταν γύρω από ένα χριστουγεννιάτικο δέντρο, που ήταν κέδρο, και το στολίζαμε με ξηρούς καρπούς, κουκουνάρια, κάρτες και για να φαίνεται σαν χιονισμένο βάζαμε βαμβάκι. Μετά το τραγουδούσαμε «Σαν την νύφη στολισμένο». Το απόγευμα βγαίναμε παρέες για να πούμε τα κάλαντα κρατώντας στα χέρια φαναράκια και ένα μεγάλο άστρο που το φωτίζαμε μέσα με κερί. Για τον κόπο μας στα κάλαντα μας έδιναν οι νοικοκυρές φρούτα, καρύδια ξυλοκέρατα και γλυκά.
ΦΩΤΕΙΝΗ

Τις μέρες των Χριστουγέννων, ανάβουν στις γειτονιές της Νάουσα οι «Καρτούνοι». Οι κάτοικοι συγκεντρώνουν τεράστιους κορμούς δέντρων και τους βάζουν φωτιά, όταν δύει ο ήλιος. Σύμφωνα με το έθιμο, αυτό γίνεται για να ζεσταθεί ο μικρός Χριστός   
Γύρω από κάθε «Καρτούνο» μαζεύονται οι κάτοικοι της γειτονιάς. Πίνουν κρασί ή τσίπουρο και ψήνουν τα κρεατικά τους
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: