Τετάρτη 25 Μαρτίου 2015

ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΕΣ

της Εύης Ρενιέρη

Αρκετά μέτρα κάτω από τη γη, στην οροφή, τους τοίχους και το έδαφος σπηλαίων, οι πρώτοι Ζωγράφοι στην ανθρώπινη ιστορία εξασκούσαν την τέχνη τους. Ζωγράφιζαν λεπτομερώς και με μεγάλη δεξιοτεχνία ζώα, σύμβολα και κάποιες ανθρώπινες φιγούρες. Αυτά συνέβησαν πολύ παλιά, περίπου πριν από 20.000 χρόνια, τη λίθινη εποχή. Όταν οι παραστάσεις αυτές ανακαλύφθηκαν, το 19ο και τον  20ό αιώνα, οι αρχαιολόγοι δεν πίστευαν στα μάτια τους!  Σε μια περίπτωση, μάλιστα, στο σπήλαιο της Αλταμίρα στην Ισπανία, επέμεναν ότι ο ιδιοκτήτης του σπηλαίου  και ένας φίλος του καλλιτέχνης τους είχαν στήσει φάρσα.


Ποια ήταν Τα αγαπημένα θέματα των πρωτόγονων καλλιτεχνών.
α. Ζώα: τάρανδοι. άλογα, αρσενικά ελάφια, ταύροι, βίσονες. μαμούθ, λιοντάρια αλλά και τριχωτοί ρινόκεροι. Κάποια από αυτά τα ζώα έχουν εξαφανιστεί στις μέρες μας ενώ κάποια άλλα είχαν ήδη εξαφανιστεί από εκείνη την εποχή.
β. Σύμβολα σχηματισμένα από γραμμές, από σύνολο σημείων ή από συνδυασμού σχημάτων.
γ. Ελάχιστες ανθρώπινες φιγούρες σχεδιασμένες με λίγες μόνο γραμμές.
Με τι τρόπους ζωγράφισαν .
Ανάλογο με το πόσο σκληρή ή εύπλαστη, λεία ή άγρια ήταν η επιφάνεια που πάνω της θα έφτιαχναν το έργο τους, χρησιμοποιούσαν διαφορετικά εργαλεία και τεχνικές.


Σχεδίαζαν με τα δάχτυλα και με ξύλα σε σημεία στο έδαφος ή στα τοιχώματα όπου υπήρχε μαλακός άργιλος. Χάραζαν τα βράχια με τη βοήθεια κοφτερών  πέτρινων λεπίδων. Έφτιαχναν πήλινα ανάγλυφα. Χρησιμοποιούσαν χρώμα. Τις πρώτες βαφές τις έφτιαχναν από ορυκτά και φυσικά μεταλλεύματα τα οποία έκαναν σκόνη μέσα σε γουδιά κατασκευασμένα από κόκαλα ή ξύλο.
Τα χρώματα τους ήταν το κόκκινο, το κίτρινο, το καστανό, το καφέ, το μαύρο και το βιολετί.
Συχνά οι ζωγράφοι των σπηλαίων αναμείγνυαν τα χρώματα μεταξύ τους χρησιμοποιώντας νερό και λίπος από φυτά ή ζώα και δημιουργούσαν καινούργιες αποχρώσεις για να εμπλουτίσουν τις ζωγραφιές τους. Τις αναμείξεις αυτές τις
έκαναν μέσα σε όστρακο.
Οι προϊστορικοί καλλιτέχνες είχαν στη διάθεση τους πρωτόγονα κραγιόνια και πινέλα από τρίχες και φτερά, ενώ χρησιμοποιούσαν κόκαλα ζώων ως σωληνάρια για τις μπογιές τους.
Οι καλλιτέχνες των σπηλαίων επέλεγαν να δημιουργήσουν τις ζωγραφιές τους βαθιά μέσα στη γη για να διατηρηθούν για πολύ καιρό, πράγμα το οποίο πέτυχαν. Οι ίδιοι δεν κατοίκησαν ποτέ στο βάθος των σπηλαίων αλλά μόνο στις εισόδους τους.
Επαγγελματίες και μαθητευόμενοι
Πιστεύεται ότι οι προϊστορικοί αυτοί καλλιτέχνες χωρίζονταν σε δύο κατηγορίες, στους επαγγελματίες και τους μαθητευόμενους. Οι μαθητευόμενοι εξασκούνταν επαναλαμβάνοντας σχέδια στους τοίχους, έκαναν τις αναμείξεις των χρωμάτων και προετοίμαζαν... τις λάμπες και τις σκαλωσιές που πάνω τους θα δούλευαν οι επαγγελματίες.
Πρωτόγονες λάμπες και σκαλωσιές
Πρέπει κανείς να χωθεί βαθιά στις σπηλιές για να φτάσει στις ζωγραφικές
παραστάσεις.
Για να βλέπουν στο εσωτερικό των σπηλαίων χρησιμοποιούσαν φωτιές, πυρσούς και προϊστορικές λάμπες κατασκευασμένες από αμμόλιθο. Πολλές από τις παραστάσεις ήταν τεράστιες ή μπορεί να βρίσκονταν σε μέρη του σπηλαίου πολλά μέτρα ψηλότερα από το έδαφος. Για να φτάνουν στα σημεία αυτά είχαν ανάγκη από σκαλωσιές, τις οποίες έφτιαχναν από ξύλα τα οποία στερέωναν σε φυσικές τρύπες πάνω στο βράχο.
Γιατί;
Υπάρχουν πολλές θεωρίες που προσπαθούν να εξηγήσουν γιατί οι  προϊστορικοί άνθρωποι έφτιαχναν αυτές τις παραστάσεις:
  Για να διδάξουν στους νεότερους την τέχνη του κυνηγίου.
• Αυτή η ασχολία τους ευχαριστούσε.
• Για ψυχαγωγία. Τα βράδια, μαζεμένοι γύρω από τη φωτιά στα βάθη των σπηλαίων, διηγούνταν ιστορίες, μοιράζονταν εμπειρίες, έκαναν φιλίες.
• Τις χρησιμοποιούσαν σε μαγικές τελετές πριν ή μετά το κυνήγι.
• Για όλους τους παραπάνω λόγους. Πραγματικά ίσως ποτέ δε θα μπορέσουμε να δώσουμε τη σωστή απάντηση γιατί ζούμε χιλιάδες χρόνια μακριά από τη λίθινη εκείνη εποχή, σκεφτόμαστε διαφορετικά, έχουμε διαφορετικά έθιμα, συνήθειες και γλώσσα.
Ας κλείσουμε όμως τα μάτια. ας φανταστούμε πως βρισκόμαστε μέσα σε ένα σκοτεινό σπήλαιο αρκετά μέτρα κάτω από τη γη, καθισμένοι γύρω από μια φωτιά που τρεμοπαίζει και ζωντανεύει στα τοιχώματα γύρω μας σκιές και ζώα τεράστια που τρέχουν, κυνηγούν, καλπάζουν, τα θαυμάζουμε και ίσως μας τρομάζουν...
Πού βρίσκονται αυτές οι παραστάσεις;
Σε διάφορα  μέρη του κόσμου. στην ευρωπαϊκή γειτονιά μας, σπήλαια που φιλοξενούν τέτοιες ζωγραφιές βρίσκουμε στη Γαλλία, την Ισπανία, τη Γερμανία, την Πορτογαλία και την Ιταλία.
ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ

Δεν υπάρχουν σχόλια: