Τετάρτη 6 Φεβρουαρίου 2013

ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ

ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑ
Τα ποτάμια φανερώνουν την άγρια όψη τους: Τα  νερά που πέφτουν από ψηλά με θόρυβο και σηκώνουν σύννεφα από σταγονίδια,  εμποδίζουν τη ναυσιπλοΐα ή μας χαρίζουν πολύτιμη ηλεκτρική ενέργεια… Μπορεί να μας τρομάζουν λίγο, αλλά σίγουρα προσφέρουν συναρπαστικό θέαμα.
ΠΩΣ ΓΕΝΝΙΕΤΑΙ ΕΝΑΣ ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ
Οι καταρράκτες σχηματίζονται όταν η κοίτη ενός ποταμού «συναντάει» μια απότομη υψομετρική διαφορά. Αυτό συμβαίνει σε τρεις περιπτώσεις:
• Όταν υπάρχουν δύο στρώσεις από πετρώματα,  ένα σκληρό πέτρωμα πάνω από ένα μαλακό. Τα νερά του ποταμού, καθώς κυλούν από το σκληρό στο μαλακό, «τρώνε» πρώτα το μαλακό πέτρωμα (που βρίσκεται από κάτω), ενώ τα σκληρότερα βράχια από πάνω μένουν ανέπαφα. Έτσι, από τη διάβρωση των πετρωμάτων σχηματίζεται ένα σκαλοπάτι, πάνω από το οποίο| κυλάει ο ποταμός και έτσι πραγματοποιείται  υδατόπτωση. Αυτή είναι η πιο συνηθισμένη μορφή καταρράκτη.  
 • Όταν το ποτάμι «συναντάει» ένα γεωλογικό ρήγμα. Τότε έχουμε μια ασυνέχεια στην επιφάνεια της γης και πάλι θα σχηματιστεί υδατόπτωση. Τέτοιους καταρράκτες συναντάμε  σε γεωλογικά «αναστατωμένες» περιοχές της
Αφρικής και της Αμερικής.   
• Σε ορεινές περιοχές με παγετωνικές κοιλάδες. Οι παγετώνες σχηματίζουν σε κάποια βουνά βαθιές κοιλάδες με σχήμα «υ».  Κάθετα στα τοιχώματά τους και σε μεγάλο ύψος υπάρχουν μικρότερες, δευτερεύουσες κοιλάδες, οι λεγόμενες «κρεμαστές» κοιλάδες. Συχνά, σ' αυτές δημιουργούνται εντυπωσιακοί καταρράκτες. Αυτό παρατηρείται στις Άλπεις και στα Βραχώδη Όρη της Αμερικής, που έχουν σμιλευτεί από παγετώνες. 

ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ ΚΑΙ ΣΟΛΟΜΟΙ
Τα περισσότερα ψάρια αποφεύγουν τα αφρισμένα νερά και τους καταρράκτες στα άγρια, ορεινά ποτάμια. Προτιμούν να ζουν στα ήρεμα τμήματα των ποταμών, εκεί όπου τα νερά είναι σχεδόν ακίνητα. Υπάρχει, όμως, και μια εξαίρεση, που βγάζει ασπροπρόσωπα τα ψάρια: ο σολομός! Λίγο πριν γεννήσουν, οι σολομοί αρχίζουν να ανηφορίζουν τα ποτάμια και, κολυμπώντας κόντρα στο ρεύμα, αψηφούν κάθε εμπόδιο. Στην πορεία τους αυτή είναι σε θέση να πηδήξουν και καταρράκτες με ύψος έως 3 μέτρα! Μόλις φτάσουν στα ανώτερα ι τμήματα του ποταμού, γεννούν τα αβγά τους και μετά πεθαίνουν. Τα σολομάκια που γεννιούνται κατεβαίνουν το ποτάμι και καταλήγουν στη θάλασσα. Μόλις φτάσουν σε ηλικία αναπαραγωγής, με τη σειρά τους κι αυτά θα ανέβουν τους ποταμούς για να επιστρέψουν στον τόπο όπου γεννήθηκαν. Στην Ελλάδα δεν έχουμε σολομούς. έχουμε όμως τις ξαδέρφες τους, τις πέστροφες. Η πέστροφα αγαπάει κι αυτή τα αφρισμένα νερά στα κρύα, ορεινά ποτάμια, και αψηφά τους καταρράκτη

Ο μεγαλύτερος
ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ ΙΓΚΟΥΑΣΟΥ
Ο ποταμός Ιγκουασού στα σύνορα Βραζιλίας-Αργεντινής σχηματίζει έναν από τους πιο εντυπωσιακούς καταρράκτες στον κόσμο: αποτελείται από 275 καταρράκτες, που εκτείνονται σε απόσταση μεγαλύτερη από 3 χιλιόμετρα! Τα άγρια νερά κυλάνε μέσα από καταπράσινα τροπικά δάση, με φοινικόδεντρα, μπαμπού και αναρριχητικά φυτά. Οι Ινδιάνοι της περιοχής ονομάζουν τους φοβερούς καταρράκτες του Ιγκουασού «το μέρος όπου γεννιούνται τα σύννεφα».


Ο ΨΗΛΟΤΕΡΟΣ
ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΗΣ ΑΝΧΕΛ
Ο καταρράκτης Άνχελ βρίσκεται στη Βενεζουέλα και ανακαλύφθηκε από τους εξερευνητές πολύ πρόσφατα: μόλις το 1935. Βρίσκεται σε μια άγνωστη και σχεδόν απάτητη περιοχή, που καλύπτεται από πυκνή ζούγκλα και άγρια βουνά. Ο καταρράκτης πέφτει από ύψος 980 μέτρων, από τα οροπέδια του βουνού Αουγιάν, και χάνεται μέσα σε ένα βαθύ φαράγγι που καταλήγει στον ποταμό Ορινόκο.



Ο ΑΓΡΙΟΣ

ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ ΒΙΚΤΩΡΙΑ

Οι καταρράκτες Βικτώρια ονομάστηκαν έτσι προς τιμήν της βασίλισσας Βικτωρίας από τον εξερευνητή της μαύρης ηπείρου, τον Λίβινγκστον, ο οποίος τους ανακάλυψε το 1855. Ο ποταμός Ζαμβέζης βρίσκεται στη νότια Αφρική, στα σύνορα Ζιμπάμπουε-Ζάμπιας. Στο σημείο αυτό, ο ποταμός είναι περίπου 1,6 χιλιόμετρα φαρδύς και ξαφνικά πέφτει σε μια βαθιά χαράδρα. Το μέγιστο ύψος της υδατόπτωσης φτάνει τα 105 μέτρα. Το θέαμα είναι πολύ εντυπωσιακό, σχεδόν «άγριο». Μεγάλα σύννεφα από σταγονίδια και ομίχλη σχηματίζονται γύρω από τον καταρράκτη, ενώ από τα έγκατα της χαράδρας ακούγεται ο βρυχηθμός του νερού που πέφτει. Οι ιθαγενείς της περιοχής έχουν δώσει στους καταρράκτες το όνομα «ο καπνός που βρυχάται».

Ο ΕΛΛΗΝΑΣ.

ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ ΕΔΕΣΣΑΣ

Οι δικοί μας καταρράκτες δε συγκρίνονται σε μέγεθος με τους κολοσσούς της Αμερικής και της Αφρικής. Πιο γνωστοί είναι οι καταρράκτες της Έδεσσας. Ο ποταμός Εδεσσαίος (παλιά ονομα­σία: Βόδας) διασχίζει την πόλη με τους ωραίους κήπους και ξαφνικά πέφτει, σχηματίζοντας δύο όμορφους καταρράκτες. Πίσω από τον καταρράκτη υπάρχει ένα σπήλαιο, πνιγμένο στη βλάστηση.



Ο ΔΗΜΟΦΙΛΗΣ
ΚΑΤΑΡΡΑΚΤΕΣ ΝΙΑΓΑΡΑ
Ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τον Καναδά σχηματίζονται οι καταρράκτες του Νιαγάρα.  Οι υδατοπτώσεις έχουν ύψος 50 μέτρα περίπου, αλλά εκτείνονται σε συνολικό πλάτος 1 χιλιομέτρου! Ο ποταμός Νιαγάρας κατεβάζει τεράστιες ποσότητες νερού που, πέφτοντας, προσφέρουν ένα εντυπωσιακό θέαμα. Τόσο στην καναδική όσο και στην αμερικανική πλευρά του ποταμού συρρέουν χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο, ενώ εκεί έχουν γυριστεί και πολλές ταινίες του Χόλυγουντ. Έχουμε να κάνουμε με έναν καταρράκτη πραγματικό σταρ. Είναι αναμφίβολα ο πιο διάσημος, χωρίς να είναι ούτε ο μεγαλύτερος ούτε ο ψηλότερος ούτε ο πιο «άγριος».
ΥΔΑΤΟΠΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ
 Το νερό που πέφτει ή κυλάει με ταχύτητα έχει μεγάλη δύναμη. Σε πολλά σημεία των ποταμών, ο άνθρωπος, για να εκμεταλλευτεί αυτήν τη δύναμη, έχει χτίσει φράγματα και υδροηλεκτρικά εργοστάσια. Η υδατόπτωση του νερού θέτει σε κίνηση μια τουρμπίνα (υδροστρόβιλο), η οποίο συνδέεται με γεννήτριες που μετατρέπουν την κίνηση σε ηλεκτρισμό. Η υδροηλεκτρική ενέργεια είναι καθαρή μορφή ενέργειας: δε μολύνει την ατμόσφαιρα, σε αντίθεση με τη θερμοηλεκτρική και την πυρηνική ενέργεια που παράγουν καυσαέρια και επικίνδυνα απόβλητα. Υπολογίζεται ότι το 20% της παγκόσμιας ηλεκτρικής ενεργείας παράγεται από υδροηλεκτρικούς σταθμούς.

Δεν υπάρχουν σχόλια: