ΠΑΜΕ ΓΙΑ ΚΟΥΛΟΥΜΑ

Την Καθαρή Δευτέρα, παρόλο το ξενύχτι και το γλέντι της τελευταίας Κυριακής της Αποκριάς, όλοι οι γύρω λόφοι και οι εξοχές γεμίζουν κόσμο, εξοπλισμένοι με τα απαραίτητα νηστίσιμα φαγητά. Στον ουρανό χορεύουν πολύχρωμοι χαρταετοί. Το καρναβάλι κλείνει και αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή. Όπως και να ‘χει, η Καθαρή Δευτέρα είναι η πιο όμορφη, πολύχρωμη και γιορτινή Δευτέρα του χρόνου, για μικρούς και μεγάλους, σε όλη την Ελλάδα.

 ΓΙΑΤΙ ΤΗ ΛΕΜΕ ΚΑΘΑΡΗ

Είναι η πρώτη μέρα της Μεγάλης Σαρακοστής- γι' αυτό λέγεται και πρωτονήστιμη Δευτέρα ή Αρχιδευτέρα (=πρώτη ημέρα της νηστεία).  Είναι αργία. Αυτή τη μέρα απαγορεύεται κάθε εργασία, εκτός από το καθάρισμα των μαγειρικών σκευών από τα λίπη. Η  εργασία αυτή, σύμφωνα με την παράδοση, έπρεπε να γίνεται σε όλα τα νοικοκυριά από το πρωί -γι' αυτό και ονομάστηκε «Καθαρή». Συμβολίζει την ψυχική «κάθαρση» κάθε χριστιανού μέσω της νηστείας και αποτελεί την τελευταία ευκαιρία για γλέντι, χορό και αστεία πριν από την κατάνυξη της Μεγάλης Σαρακοστής. Το τραπέζι της Καθαρής Δευτέρας στρώνεται στην εξοχή με νηστίσιμους μεζέδες (ελιές, ταραμά, διάφορα θαλασσινά, κουκιά, χαλβά κ.ά.), και πολλή όρεξη για γλέντι και παιγνίδια από μικρούς και μεγάλους. Σε πολλά μέρη της Ελλάδας, συνεχίζεται και την ημέρα αυτή το γλέντι της Αποκριάς, με μασκαρέματα, κωμικές αναπαραστάσεις βλάχικων γάμων ή της κηδείας του Καρνάβαλου ( Θήβα, Κορώνη, Κρήτη κλπ.).  Το έθιμο του χαρταετού, που ισχύει σε όλη την Ελλάδα, κάνει τη μέρα διασκεδαστικότερη και ακόμα πιο ενδιαφέρουσα!

ΤΙ ΓΙΝΕΤΑΙ ΣΤΟΝ ΥΠΟΛΟΙΠΟ ΚΟΣΜΟ

Οι καθολικοί έχουν κι αυτοί την καθαρή Δευτέρα τους μόνο που τη γιορτάζουν... Τρίτη! Κι εδώ εξακολουθεί το μασκάρεμα το φαγοπότι,  το κάψιμο του Καρνάβαλου, τα πειράγματα και οι χοροί. Την επομένη μέρα (Τετάρτη), αρχίζει η Πασχαλινή τους Σαρακοστή και σταματούν τα γλέντια Κηδεία και ταφή της γριάς Αποκριάς ή του Καρνάβαλου γίνεται συνήθως το

βράδυ της Τρίτης ή την Τετάρτης σε  πολλές περιοχές της Ευρώπης (Γερμανία, Σλοβενία κλπ.). Μια αχυρένια κούκλα κηδεύεται με θρήνους ή ρίχνεται στα νερά ποταμού ή λίμνης ή καίγεται, και η στάχτη του θάβεται στη γη ή σκορπίζεται στους αγρούς. Στην Ιταλία  και τη Δαλματία, αυτή τη μέρα συνηθίζουν να καίνε πανηγυρικά το ομοίωμα του καρνάβαλου.

Τι γίνεται όμως στις άλλες χώρες με το έθιμο του χαρταετού; Εκείνη …την Τρίτη δεν το συναντάμε πουθενά στον κόσμο. Όμως σαν παιχνίδι είναι γνωστό σε πολλές χώρες, όπως στην Αγγλία, την Αμερική, την Ιταλία, την Κίνα την Κορέα, την Ιαπωνία κλπ, εδώ και χιλιάδες χρόνια. Έτσι σε πολλά μέρη του κόσμου γίνονται διαγωνισμοί χαρταετών – και χωρίς να είναι Καθαρή Δευτέρα!