ΕΘΙΜΑ

ΚΑΨΙΜΟ ΚΕΔΡΩΝ

Κάθε χρόνο στις 23 Δεκεμβρίου σε πολλά χωριά μαζεύουν πολλά κλαδιά δέντρων στην πλατεία και   ανάβουν  μια μεγάλη φωτιά.

Αυτό γίνεται και στη Φυτεία, που μαζεύουν κέδρα και τα καίνε στις 12 το βράδυ. Οι άνθρωποι ανάβουν τη φωτιά για να ζεστάνουν το

Χριστούλη. Γύρω γύρω από τη φωτιά λένε όλοι μαζί τα κάλαντα.

ΓΙΑΝΝΗΣ

Στο χωριό του παππού μου στον Τρίλοφο έχουν ένα έθιμο. Την ημέρα τα παιδιά λένε τα κάλαντα σε όλο το χωριό. Το βράδυ ανάβουν μεγάλη φωτιά στην πλατεία του χωριού. Έχει πολύ κόσμο, χορεύουν και τραγουδούν ΚΟΛΙΝΤΑ ΜΠΑΜΠΩ. Έτσι λένε τη γιορτή.Γιορτάζουν έτσι τη Γέννηση του Χριστού.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ Κ.

ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΟ ΤΡΑΠΕΖΙ

Τα παλιότερα χρόνια οι άνθρωποι μαζεύονταν στο σπίτι ενός συγγενή ή φίλου. Ο οικοδεσπότης έσφαζε ένα γουρούνι για να φάνε οι φίλοι και οι συγγενείς. Από το γουρούνι έφτιαχναν τηγανιά και τη συνόδευαν  συνήθως με τουρσί και με άλλα φαγητά. Το λίπος από το γουρούνι το λιώνανε και το βάζανε μέσα σε ένα τενεκέ. Όταν έφτιαχναν φαγητά το έβαζαν μέσα. Το υπόλοιπο κρέας το έβαζαν σε πήλινα κιούπια με αλάτι.

ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ

ΕΘΙΜΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

Την παραμονή των Χριστουγέννων τα παιδιά λένε τα κάλαντα από σπίτι σε σπίτι. Οι νοικοκυρές φτιάχνουν κουραμπιέδες και μελομακάρονα. Επίσης πολλές οικογένειες στο τραπέζι κόβουν το χριστόψωμο.

Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τα παιδιά ψέλνουν τα πρωτοχρονιάτικα κάλαντα. Το βράδυ της ίδιας μέρας η κάθε οικογένεια κόβει μια βασιλόπιτα και ο τυχερός βρίσκει το φλουρί.

Τα Άγια Θεοφάνεια ο παπάς αγιάζει τα νερά στο πιο κοντινό ποτάμι της περιοχής και ρίχνοντας  το σταυρό στα κρύα νερά.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Γ.

ΓΟΥΡΟΥΝΟΧΑΡΑ

Ένα από τα χριστουγεννιάτικα έθιμα του τόπου μας είναι η γουρουνοχαρά. Την παραμονή των Χριστουγέννων οι άντρες του χωριού παίρνανε τα μαχαίρια και σφάζανε τα γουρούνια. Το λίπος το κάνανε τσιγαρίδες και το υπόλοιπο κρέας το τεμαχίζανε και το αποθηκεύανε για να έχουν κρέας τον χειμώνα. Ήταν όλοι πολύ χαρούμενοι, γιατί περνούσαν ωραία τρώγοντας και πίνοντας.

ΓΑΒΡΙΗΛ

ΚΛΑΔΑΡΙΕΣ

Στην Σιάτιστα Κοζάνης την περίοδο των γιορτών υπάρχει το έθιμο των κλαδαριών. Οι κλαδαριές είναι φωτιές που ανάβουν κάθε 23 Δεκεμβρίου για να ζεστάνουν τον Χριστό. Από τη Σιάτιστα ήταν ο παππούς μου ο Δημήτρης.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΤ.

ΚΟΛΙΝΤΑ ΜΠΑΜΠΩ

Κάθε χρόνο προπαραμονή των Χριστουγέννων, στις 23 Δεκεμβρίου, γίνεται το έθιμο της «Κόλιντα Μπάμπω». Κάτοικοι σε πόλεις και χωριά του νομού μας ανάβουν φωτιές  στους δρόμους, χορεύουν γύρω από αυτές και φωνάζουν «ΚΟ ΚΟ ΚΟΟΟΟΛΙΝΤΑ ΜΠΑΜΠΩ» δηλαδή σφάζουν γιαγιά.

Σύμφωνα με την παράδοση, το βράδυ αυτό ο βασιλιάς Ηρώδης διέταξε την σφαγή όλων των αγοριών μέχρι δυο ετών. Οι κάτοικοι ανάβουν φωτιές με τις οποίες προειδοποιούν τον κόσμο να προφυλαχτεί από τον βασιλιά. Το «Κόλιντα Μπάμπω» είναι φυσικά τα κάλαντα στη γιαγιά, φράση γνωστή σε Μακεδονία και Θράκη.

ΒΑΣΙΛΙΚΗ

ΕΘΙΜΟ ΤΩΝ ΛΙΓΟΥΤΣΙΑΡΕΩΝ

Τα χαράματα της Πρωτοχρονιάς έβγαιναν οι λιγουτσιάρηδες. Αυτοί ήταν ντυμένοι με βαριές κάπες και πολλές σειρές κουδούνια για να ξορκίσουν το κακό με το θόρυβο. Αυτοί πήγαιναν παρέες παρέες σε σπίτια συγγενών και φίλων και τραγουδούσαν διαφορετικά κάλαντα: στους τσελιγκάδες για πρόβατα, στα παιδιά για γράμματα και στους νέους για να βρουν ταίρι. Τα μικρά παιδιά προσπαθούσαν να αναγνωρίσουν κάποιο συγγενικό πρόσωπο κάτω από τις χειροποίητες μάσκες και ο πατέρας τοποθετούσε νομίσματα πάνω

στα σπαθιά. Μόνο ο αρχηγός του μπουλουκιού ήταν ξεσκέπαστος. Όταν δυο μπουλούκια συναντιόνταν τότε ακολουθούσε σύγκρουση. Αν υποχωρούσε το ένα και δήλωνε υποταγή τότε έβγαζαν τις μάσκες ή έδιναν τα σπαθιά τους και αναγκαζόταν να περάσουν κάτω από το σχήμα Π που σχημάτιζε το μπουλούκι, που νικούσε με τα σπαθιά του. Μόλις ξημέρωνε η Πρωτοχρονιά, πριν ανατείλει ο ήλιος, οι λιγουτσάρηδες επέστρεφαν στα σπίτια τους.

ΔΕΣΠΟΙΝΑ.