ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ (ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ,ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ, ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ)

ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

(ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ – ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ – ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ)

Ονομα: ..........................................................         ΗΜΕΡ. ..................

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ  ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΗΣ ΠΡΟΤΑΣΗΣ

ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ είναι η λέξη για την οποία γίνεται λόγος στην πρόταση. Για  να  βρούμε το υποκείμενο του ρήματος μιας πρότασης ρωτάμε ποιος / ποιοι, ποια / ποιες ποιο / ποια + το ρήμα της πρότασης. Το υποκείμενο είναι πάντα στην ονομαστική.

ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ είναι η λέξη στην οποία πηγαίνει η ενέργεια του ρήματος της πρότασης. Για να βρούμε το αντικείμενο του  ρήματος μιας πρότασης ρωτάμε τι ή ποιον, ποια, ποιο, ποιους, ποιες, ποια + το ρήμα της πρότασης.  Το αντικείμενο είναι σε πτώση αιτιατική.

ΚΑΤΗΓΟΡΟΥΜΕΝΟ: είναι η λέξη που φανερώνει πως  το υποκείμενο του ρήματος είναι κάτι, έχει μια ιδιότητα ή ένα χαρακτηριστικό. Είναι σε πτώση ονομαστική.

Κατηγορούμενο έχουν τα ρήματα είμαι, γίνομαι, φαίνομαι, λέγομαι, βρίσκομαι, διορίζομαι, καλούμαι, παρουσιάζομαι, εκλέγομαι, κ.ά.

  

ΑΣΚΗΣΕΙΣ

1. Να σημειώσεις (Υ) για το υποκείμενο, (Ρ) για το ρήμα, (Α) για το αντικείμενο, (Κ) για το κατηγορούμενο στις παρακάτω προτάσεις.

    Ο Γιάννης    είναι     ήσυχο και καλό παιδί.

           (......)           (....)         (.......)         (.....)  (.....)

    Ο αγρότης έσπειρε το χωράφι του.

                  ( .....)     (.....)           (.....)

    Κάθε μέρα ο Νίκος τρέχει στο γήπεδο.

        (... )    (...)     (....)      (....)          (.....)

    Η κότα και ο αετός είναι πτηνά.

        (.....)             (....)   (....)    (....)

    Η αδερφή μου διορίστηκε δασκάλα.

          (......)               (.....)         (.....)

    Ο ήλιος, σήμερα,   είναι  λαμπερός και καυτός από το πρωί.

          (....)      (....)        (....)      (....)              (....)                 (....)

    Η φωτιά έκαψε το δάσος και τις ελιές.

          (....)     (....)         (....)                (....)

    Ο Πέτρος και ο Θωμάς παρουσιάζονται σαν σοφοί και σαν παντογνώστες.

          (....)                (....)       (....)                        (....)                    (....)

    Τα πλακάκια και τα μάρμαρα πέρασε ο μάστορας.

            (....)                        (....)       (....)           (....)

    Το Σαββατοκύριακο ο πατέρας και η μητέρα θα πάνε εκδρομή στο βουνό

                   (....)                   (....)                   (....)      (....)      (....)              (....)

    Εγώ κι εσύ είμαστε  μαθητές.

      (....)     (....)    (....)      (....)

    Η Νάξος, η Πάρος, η Μύκονος, η Σύρος και η Άνδρος είναι  νησιά.

          (....)         (....)           (....)             (....)             (....)     (....)   (....)

    Το χελιδόνι άνοιξε τα φτερά του και πέταξε.

           (....)          (....)        (....)                    (....)