Οι πρωτοπόροι των αιθέρων

Γιορτή της Πολεμικής Αεροπορίας αύριο, 8 Νοεμβρίου, ήμερα του προστάτη αγίου της Αρχάγγελου Μιχαήλ.

Εμβατήρια, βαρετοί λόγοι επισήμων, ευχές και τυμπανοκρουσίες... Μήπως σας αφήνουν αδιάφορους όλα αυτά; Και, κυρίως, όταν τα βλέπετε από την οθόνη της τηλεόρασης σας; Τότε μπορείτε να επισκεφθείτε κάποιο από τα αεροδρόμια της Π.Α. που είναι ανοιχτά για το κοινό αυτές τις ημέρες.

Εμείς πάντως, επειδή η κατάκτηση των αιθέρων δε μας αφήνει ποτέ αδιάφορους, σας προσκαλούμε σε μία θεαματική πτήση στη διαδρομή της ελληνικής αεροπορίας, θα απογειωθούμε μαζί με τον πρώτο Έλληνα αεροπόρο και θα φτάσουμε ως το Β' Παγκόσμιο πόλεμο.

Προσδεθείτε!

Πολεμικό όπλο

Στις αρχές Οκτωβρίου του 1912. ο Καρπερός πραγματοποίησε την πρώτη αεροπορική πολεμική αποστολή στον Τύρναβο, πάνω από τις θέσεις των Τούρκων που υποχωρούσαν. Όταν προσγειώθηκε, το αεροπλάνο του ήταν χιλιοτρυπημένο από τις σφαίρες.

Ο Καρπερός, με ένα Φαρμάν 50, πραγματοποίησε στα στενά της Μελούνας την πρώτη πολεμική επίθεση από τον αέρα στον κόσμο. Χρησιμοποιώντας χειροβομβίδες και δυο δοχεία βενζίνης ως εμπρηστικές βόμβες κατάφερε να εξουδετερώσει ένα κανόνι. Έπειτα από λίγες ημέρες, κάτι τη διάρκεια μιας αποστολής, τραυματίστηκε βαριά και προσγειώθηκε ανώμαλα στο αεροδρόμιο. Κατά την πολιορκία των Ιωαννίνων, το Δεκέμβριο του 1912 τα ελληνικά αεροπλάνα βομβάρδισαν το Μπιζάνι και τις γύρω τουρκοκρατούμενες τότε περιοχές. Σε όλη την περίοδο των Βαλκανικών πολέμων, η αεροπορία συνέχισα να προσφέρει τις υπηρεσίες της, κυρίως στον τομέα της αναγνώρισης και υποστήριξης.

 Την ίδια δραστηριότητα ανέπτυξε η αεροπορία και κατά την διάρκεια της Μικρασιατικής εκστρατείας, την περίοδο 1919-1922.

Οι πρώτοι Έλληνες πιλότοι

Στις 17 Δεκεμβρίου 1903, έπειτα από επανειλημμένος προσπάθειες, πραγματοποιήθηκε η πρώτη πτήση στον κόσμο από τους αδελφούς Ράιτ στο Κίτιχοκ της Βόρειας Κορολίνας των ΗΠΑ, με μια πτητική συσκευή βαρύτερη από τον αέρα. Τρία χρόνια αργότερα, ο Γάλλος Μορίς Φαρμάν πραγματοποιούσε την πρώτη πτήση στην Ευρώπη.

Οι πρώτες προσπάθεις για πτήση με αεροπλάνο στην Ελλάδα άρχισαν σχεδόν ταυτόχρονα με τις πειραματικές πτήσεις στην Ευρώπη. Ο Λ.  Αρνιώτης, ένας Αθηναίος θεατρίνος, γοητευμένος από το πέταγμα στους ουρανούς, αγόρασε ένα μονοκινητήριο αεροπλάνο Μπλεριό και, το 1910, μπροστά σε χιλιάδες θεατές στο Τατόι προσπάθησε να απογειώθει. Οι γνώσεις του ήταν ελάχιστες, κι έτσι  η πρώτη, όπως και οι άλλες προσπάθειες του, ήταν άδοξη.

Την 1 η Μαΐου 1911, το Υπουργείο Στρατιωτικών ανακοίνωσε πως «δέχεται αιτήσεις αξιωματικών, για να ασκηθούν στην αεροπορία». Οι εθελοντές έπρεπε να είναι ψυχραιμοι, δραστήριοι και κάτω των 28 ετών. Οι αιτήσεις ήταν πολλές και από αυτές τελικά επιλέχθηκαν τέσσερις. Ο υπίλαρχος Αδαμίδης, ο υπολοχαγός πυροβολικού Καμπέρας, ο υπολοχαγός μηχανικού Μουτούσης  και ο υπολοχαγός πεζικού Παπαλουκάς. Έφυγαν για τη Γαλλία  και λίγο αργότερα, στις 7 Δεκεμβρίου του ίδιου χρόνου, ένα τηλεγράφημα από το αεροδρόμιο του Μπους γνωστοποιούσε ότι οι «Έλληνες αξιωματικοί πραγματοποίησαν την  πρώτη τους πτήση»                               

Το Φεβρουάριο του 1912, ο Καμπέρας, ύστερο από δίμηνη εκπαίδευση, πήρε το πτυχίο του χειριστή και έγινε ο πρώτος Έλληνας αεροπόρος. Τον ίδιο μήνα ο Αργυρόπουλος, ένας ιδιώτης αεροπόρος, πραγματοποίησε μπροστά σε χιλιάδες κόσμο την πρώτη επιτυχημένη ελληνική πτήση με αεροπλάνο      Νιούπορτ.  Την ίδια εποχή, επέστρεφε από τη Γαλλία ο δημοσιογράφος Λ Καραμανλάκης, πετώντας με ένα Μπλεριό. Ο Καραμανλάκης έγινε ο πρώτος παγκόσμιος ρέκορντμαν ύψους. Στις 16 Αυγούστου 1912, πέταξε με το Μπλεριό στα 3.100 μέτρα. Στις 29 Αυγούστου 1912, όμως, ο Καραμανλάκης έπεσε στον Κορινθιακό μαζί με το αεροπλάνο του, που δεν άντεξε στην καταιγίδα. Ήταν το πρώτο θύμα αεροπορικού ατυχήματος  στην Ελλάδα/

Κατάρριψη με την έλικα

Η έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου βρήκε την Πολεμική Αεροπορία να διαθέτει 155 αεροπλάνα έναντι 700 σύγχρονων ιταλικών αεροπλάνων μάχης. Όμως, παρά την αριθμητική δύναμη της Ιταλικής Αεροπορίας, οι Έλληνες πιλότοι έδρασαν με ηρωισμό. Πολλά κατορθώματα έμειναν στην ιστορία, όπως εκείνο του υποσμηναγού Μαρίνου Μητραλέξη, ο οποίος, αφού εξάντλησε τα πυρομαχικά του, χτύπησε με την έλικα του αεροσκάφους του το ουραίο τμήμα ενός εχθρικού μαχητικού και το κατέρριψε. Η Ελληνική Πολεμική Αεροπορία αντιμετωπίζοντας τη συντριπτικά ανώτερη Regia Aeronautica των Ιταλών κατάφερε να βγει νικήτρια από αυτήν τη σύγκρουση. Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις πρώτες κιόλας ημέρες του πολέμου οι Ιταλοί στάθηκαν ανίκανοι να ανακόψουν, έστω και ελάχιστα, την επιστράτευση. Η συμβολή, επίσης, των ελληνικών φτερών στην απόκρουση της εισβολής τις πρώτες ημέρες του πολέμου, αλλά και στην επιτυχημένη επιθετική δραστηριότητα του στρατού ξηράς αργότερα, ήταν ανεκτίμητη.

Δημήτρης Κομητόπουλος(ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ)