ΝΟΣΤΙΜΕΣ ΝΗΣΤΙΣΙΜΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ

Το πολύχρωμο χαρούμενο καρναβάλι, με τις μεταμφιέσεις, το φαγοπότι και το τρελό ξεφάντωμα έλαβε τέλος. Κρύψτε τις στολές στις ντουλάπες. Βάλτε τους χαρταετούς στο πατάρι. Σκουπίστε το χαρτοπόλεμο από το πάτωμα. Έφτασε η Σαρακοστή, η θρησκευτική νηστεία που διαρκεί επτά βδομάδες και μας οδηγεί στη Μεγάλη Εβδομάδα.

Όσοι, πάντως νηστέψετε, είναι σίγουρο ότι δε θα πεινάσετε. Γιατί, αντί για κρέας και ψάρι η κατανάλωση των οποίων δε ...συνίσταται αυτή την περίοδο, μπορείτε να νοστιμίσετε το τραπέζι σας με θαλασσινά, λαχανικά, όσπρια, ταραμά, χαλβά και άλλα νηστίσιμα καλούδια. Σε κάθε περίπτωση, πρέπει να ξέρετε ότι δεν είστε μόνοι. Και άλλοι συνομήλικοι σας, από άλλες θρησκευτικές παραδόσεις σε όλο τον κόσμο, συμμετείχαν και συμμετέχουν σε  αυτό το πανάρχαιο έθιμο.

ΝΗΣΤΕΙΑ ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΠΕΙΘΑΡΧΙΑ

 Η λέξη νηστεία είναι αρχαιοελληνική, προέρχεται από το αρνητικό μόριο νη και το ρήμα εσθίω, που σημαίνει τρώγω. Απ' αυτήν προέκυψαν το επίθετο νήστις, αυτός που δεν τρώει, το ρήμα νηστεύω και το ουσιαστικό νηστεία, η αποχή δηλαδή από την τροφή. Η διάρκεια της νηστείας ποικίλλει στο πέρασμα του χρόνου και τα φαγητά χωρίζονται σε νηστίσιμα και αρτύσιμα. Νηστίσιμα θεωρούνται αυτό που για την παρασκευή τους δε προϋποτίθενται περίτεχνες μαγειρικές γνώσεις, όπως το ψωμί, τα όσπρια, τα λαχανικά και τα φρούτα. Και αρτύσιμα αυτά που για να

τα παρασκευάσουμε πρέπει απαραιτήτως να χρησιμοποιήσουμε λάδι, βούτυρο, σάλτσες και διάφορα καρυκεύματα. Νηστεία, όμως, δε σημαίνει μόνο αποχή από ορισμένα φαγητά. Σε όλες τις θρησκείες και σε όλους τους λαούς συνδέεται με την εγκράτεια και την αποφυγή κακών συνηθειών. Είναι, λοιπόν, καλή ευκαιρία να μη θυμώνουμε, να μη ζηλεύουμε, να μη λέμε ψέματα, να μην είμαστε άπληστοι... Ίσως έτσι καταφέρουμε να έρθουμε πιο κοντά με τους συνανθρώπους μας και να κατανοήσουμε τις ιδιαιτερότητες, τα προβλήματα και τις ανάγκες τους.

ΟΙ ΕΒΡΑΙΟΙ ΝΗΣΤΕΥΟΥΝ

 Μια μεγάλη εβραϊκή γιορτή είναι το γιομ-κιπούρ. Σκοπός της είναι η άφεση των αμαρτιών των ανθρώπων και η κάθαρση του Ναού και ολόκληρης της χώρας από κάθε μίασμα. Πραγματοποιείται κάθε Οκτώβριο και διαρκεί οκτώ μέρες, στη διάρκεια των οποίων οι Εβραίοι νηστεύουν και απέχουν από κάθε διασκέδαση και απόλαυση. Συνηθίζουν, μάλιστα, να επισκέπτονται γνωστούς και φίλους, τους οποίους θεωρούν ότι έβλαψαν, και να ζητούν συγνώμη.

ΟΙ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΙ ΝΗΣΤΕΥΟΥΝ

...το μήνα Ραμαντάν -τον ένατο μήνα του μουσουλμανικού σεληνιακού έτους- 29 με 30 μέρες. Η νηστεία συνδέεται με την αποκάλυψη του Κορανίου στον Μωάμεθ και είναι υποχρεωτική για όλους τους πιστούς, άντρες και γυναίκες από

14 ετών και άνω, με την προϋπόθεση ότι είναι σωματικά και πνευματικά υγιείς. Από την ανατολή μέχρι τη Δύση του Ήλιου, δεν τρώνε, δεν πίνουν, δεν καπνίζουν και αποφεύγουν να αρωματίζονται· αντίθετα, μετά τη δύση του Ήλιου παραμερίζονται όλοι οι παραπάνω περιορισμοί. Από τη νηστεία εξαιρούνται οι ασθενείς, οι έγκυες γυναίκες και οι ταξιδιώτες, οι οποίοι όμως αναλαμβάνουν την υποχρέωση να νηστέψουν τις μέρες που δε νήστεψαν, όταν πλέον δε θα βρίσκονται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Σε ορισμένες μουσουλμανικές χώρες όσοι δεν τηρούν τη νηστεία τιμωρούνται ακόμα και σήμερα· για να εξιλεωθούν, το Κοράνι επιβάλλει την ελεημοσύνη. Εκτός από τη μεγάλη νηστεία του Ραμαντάν, πολλοί μουσουλμάνοι νηστεύουν εκτάκτως για να εξαγνιστούν από σοβαρά παραπτώματα.

ΑΛΛΑ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΝΗΣΤΕΥΑΝ

 Στα θεραπευτικά κέντρα της εποχής, τα Ασκληπιεία, οι ασθενείς πριν υποβληθούν σε κάποια θεραπεία για τρεις μέρες δεν έπιναν κρασί και για μία μέρα δεν έτρωγαν τίποτα. Οι Σπαρτιάτες νήστευαν στη διάρκεια των προετοιμασιών πριν από τις πολεμικές επιχειρήσεις. Στα Ελευσίνια Μυστήρια, που διαρκούσαν εννέα μέρες, οι αρχαίοι Έλληνες αφιέρωναν την τέταρτη μέρα στη νηστεία. Στο διαιτολόγιο τους περίοπτη θέση κατείχαν οι πλάκες από σουσάμι και μέλι, τα γνωστά μας παστέλια. Την έβδομη μέρα δεν έτρωγαν τίποτα μέχρι το απόγευμα που έπιναν αγιασμό και έτρωγαν τον κυκεώνα, ένα μείγμα από νερό, μέντα και κριθαρένιο αλεύρι.

Στα θεσμοφόρια, γιορτή αφιερωμένη στη θεά Δήμητρα, νήστευαν αυστηρά οι παντρεμένες γυναίκες. Αλλά και μετά τα Διονύσια, που ήταν αφιερωμένα στο θεό Διόνυσο και, φυσικά, το φαγοπότι και οι μεταμφιέσεις έδιναν και έπαιρναν, οι αρχαίοι μας πρόγονοι έτρωγαν χόρτα, όσπρια και λεπτό ψωμί, πολύ ψημένο, κάτι σαν λαγάνα! Μήπως σας θυμίζει κάτι αυτό;