Ο ΧΟΡΟΣ ΤΩΝ ΜΕΛΙΣΣΩΝ

Της Ζωής Κανάβα

Δε σε ρωτώ αν σου αρέσει ο χορός. Ξέρω τι θα μου απαντήσεις:

«Ε, και σε ποιον δεν αρέσει! Ακόμη και τα μωρά ευχαριστιούνται να τα χο­ρεύει η μαμά τους». Μήτε και για το λόγο σε ρωτώ. Το λόγο που σου α­ρέσει, θέλω να πω. Οι άνθρωποι δε χορεύουν όλοι παρακινημένοι από τον ίδιο λόγο. Μπορεί κάποιος να χορεύει από χαρά. Μπορεί άλλος να χορεύ­ει από λύπη, για να ξεδώσει. Ή και για να τον προσέξουν οι τριγυρινοί του, να τον θαυμάσουν. Και, μεταξύ μας, ποιος δε θα ήθελε να τον προ­σέχουν ή και να τον χειροκροτούν οι άλλοι, όταν χορεύει! Φυσικά με το χορό είναι δυνατό να διηγηθείς και μια ολόκληρη ιστορία. Να συνεπάρεις αυτούς που σε παρακολουθούν. Ή και να μεταδώσεις κάποιο μήνυμα, κρυφό. Φτάνει ο αποδέκτης του να είναι σε θέση ν' αποκωδικο­ποιεί τις κινήσεις σου, τη γλώσσα του κορμιού σου. Γιατί και ο χορός εί­ναι μια γλώσσα.

Μα μη θαρρείς πως μόνο ο άνθρωπος, σε όλο το ζωικό βασίλειο, έχει το προνόμιο να τη μιλεί ή και να την καταλαβαίνει. Παρόμοιο γλωσσικό κώ­δικα χρησιμοποιούν κι οι μέλισσες. Εδώ κι εκατομμύρια χρόνια. Εκατομ­μύρια χρόνια πριν τον χρησιμοποιήσει ο άνθρωπος. Η κάθε μέλισσα, την ώρα που γυρνά απ' τη βοσκή, μόλις μπει στην κυψέ­λη, και πριν ξεφορτωθεί το νέκταρ που κουβαλά, εκτελεί ένα χορευτικό νούμερο, που το παρακολουθούν με προσοχή όλες οι άλλες μέλισσες που θα τύχει να βρεθούν εκεί, Φυσικά δεν το κάνει ούτε από χαρά, επει­δή στάθηκε τυχερή, βρήκε άφθονη τροφή κι έφαγε καλά. Ούτε για να ψυ­χαγωγήσει τις αδελφές της. Τούτος ο χορός έχει πιο πρακτικό σκοπό. Και δείχνει το πνεύμα της συναδελφοσύνης που επικρατεί σε κάθε σμήνος. θέλει να δείξει που βρήκε την τροφή. Για να πάνε κι αυτές να φάνε. Να φέρουν και στην κυψέλη, φυσικά. Για τις χειμωνιάτικες προμήθειες τους. Ο τρόπος που χτυπά τα φτερά της, την ώρα του χορού, το σχήμα που δια­γράφει. που όπως λένε οι ειδικοί μοιάζει με οκτώ. Η κατεύθυνση που έ­χει ο κατακόρυφος άξονας αυτού του σχήματος, όλα τούτα δεν είναι πα­ρά ένα χωροταξικό διάγραμμα, που καταγράφεται στον εγκέφαλο των άλλων μελισσών με πάρα πολλή ακρίβεια. Γιο τούτο και δεν δυσκολεύονται να πάνε στο μέρος που τους υποδείχνεται με τούτες τις χορευτικές κινήσεις- Ακόμη και αν απέχει δυο ή και τρία χιλιόμετρα, καμιά φορά, απ' την κυψέλη.                                                        

Ο άνθρωπος που, όπως φαίνεται, τις μελέτησε καλά, σε όλες τους τις λεπτομέρειες ετούτες τις κινήσεις, κατάφερε και κατασκεύασε ένα ρομπότ που τις μιμείται τέλεια. Βάζοντας το οι μελισσοκόμοι μέσα στις κυψέλες, θα μπορούνε στο εξής οι ίδιοι να καθοδηγούν τις μέλισσες πού θα βοσκήσουν πού δε θα βοσκήσουν.                                      

Αυτό. βέβαιο, μπορεί ν' αυξήσει την παραγωγή του μελιού. Ίσως και την ποιότητα. Μα σίγουρα θα διαταράξει την ισορροπία της φύσης, καθώς θα μένουν αγωνιμοποίητα ποιος ξέρει πόσα άνθη! Που μάταια, τα καημένα, θα στολίζονται και θα αρωματίζονται περιμένοντας τις αγαπημένες τους φιλενάδες, να τα επισκεφτούν. Όπως γινότανε σε κάθε εποχή, εδώ κι εκατομμύρια χρόνια. Αυτές θα πηγαίνουν όπου τις πάνε. Όπως περίπου τα πρόβατα του ο βοσκός, θα έχουν, βέβαια, σίγουρη τροφή. Αλλά δε θα ‘χουν την ελευθερία τους. Την ελευθερία τους αλίμονο! Θα την έχουν χάσει οριστικά. Και το χειρότερο δε θα το ξέρουν.